Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminde işler Moskova’nın istediği gibi gitmiyor sanki. Kremlin’in birkaç haftada biteceğini tahmin ettiği anlaşılan harekât, üçüncü ayın sonunda Erich Maria Remarque’ın ölümsüz eserine atıfla “Ukrayna Cephesinde Yeni Bir Şey Yok” dedirtecek duruma geldi. Rus birlikleri ya hiç ilerlemiyor veya sınırlı ilerleme kaydediyor. Batılı başkentler ise Rusların Ukrayna’da çok ağır kayıplar verdiğini ve cepheye sürecek asker bulmakta güçlük çektiğini ileri sürüyor.
Foreign Policy’nin savunma ve istihbarat konularında uzman muhabirleri Amy Mackinnon ile Jack Detsch de Pentagon kaynakları ve İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace’a dayandırdıkları yazılarında Putin yönetiminin askeri açmazda olduğunu ileri sürüyorlar.
Yazıdan öne çıkan bazı bölümler aktarıyoruz:
Putin neden seferberlik ilan etmiyor?
“Rus güçleri Ukrayna cephesinde önemli ölçüde kayıplar vermeye devam ederken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin topyekûn seferberlik ilan etmekte isteksiz olduğu için Kremlin asker açığını kapatmakta güçlük çekiyor.
İngiliz askeri istihbaratına göre Rusya işgal öncesi topladığı muharip güçlerinin üçte birini kaybetti. Moskova güçleri, hem kendilerinin operasyon sıkıntıları hem de Batılıların gelişmiş silahlarıyla destekli Ukraynalıların direnci karşısında afallamış durumdalar. ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, şimdiye dek Rusların bir seferberlik ilan ettiğine dair işaret olmadığını söylüyor. Rusya’nın Ukrayna’ya gönderdiği birlikler de tam güçten uzak. Bunlar arasında Kiev’i ele geçirmek için gönderilen birlikler de var.
Rusya, halkın rağbet göstermemesi muhtemel bir kitlesel seferberlik kampanyası yapmak yerine, Gürcistan’daki işgal altındaki bölgelerden askerleri yeniden konuşlandırdı. Suriye’den paralı askerler getirdi. Donbas’taki sivilleri askere alıp yeni askerlere mali teşvikler verdi. Böylece askerleri savaş alanında kalmaya zorladı. Takviye kuvvetlerini bir araya getirdi. Ukraynalı yetkililer de Rusya’nın, savaşın başlangıcında ağır kayıp veren seçkin birlikler yerine, Rusya’nın en doğusundaki liman kenti Vladivostok gibi ücra yerlerden daha az deneyimli birlikler getirdiğini fark ettiler. Pentagon ise Wagner Grubu’nun paralı askerlerinin Donbas bölgesinde faal olduğuna inanıyor.
Amerikan Girişimcilik Enstitüsü’nün Kritik Tehditler projesi direktörü Frederick Kagan, “Asker bulmak için her köşeyi fellik fellik arıyorlar” diyor.
Moskova, 40 yaş üstünü askere alabilir
Rusya Parlamentosu’na 13 Mayıs’ta gönderilen taslak yasada, Rus milletvekillerinin askere alınacak Ruslarının üst yaş sınırının kaldırılmasını değerlendirebileceği belirtiliyor. Parlamentonun savunma komisyonu tarafından önerilen değişiklik, tecrübeli uzman askerlerin yeniden silah altına alınması gerektiği savunuluyor. Mevcut yasalara göre Rus vatandaşları 40 yaşından sonra askere alınamıyor.
Donbas harekâtının ilk haftalarında, Moskova’nın Kiev’i hızla işgal etme girişimi felaketle sonuçlanınca, Rusya, Ukrayna güçlerini, önce hedefleri ağır roket ve topçu ateşine tutup ardından dalga dalga piyade taburları göndererek ezmeyi denedi. Ancak sağlanan ilerleme Putin’in bölgede beklediğinin çok uzağında kaldı. Rus birlikleri Ukrayna’nın sınırdaki Harkov gibi kentlerinden püskürtüldü. Bu da Rusya’nın taktiklerini değiştirmesine neden oldu. 12 Mayıs’ta üst düzey bir Pentagon yetkilisi, Rusya Savunma Bakanlığı tarafından koyulan gizli kuralların, muhtemelen savaşta şimdiye dek verilen ağır kayıplar nedeniyle değiştirildiğini, Donbas’ın kuzeyinde kullandığı birimleri küçültüp taarruzların çapının azaltıldığını söyledi.
“Tükenmiş askerleri cepheye sürüp kaybı artırıyorlar”
13 Mayıs’ta, İngiliz savunma istihbaratı, hedeflerine ulaşmaları için büyük baskı altında olan Rus komutanlarının, takati kalmamış birlikleri cepheye sürmeye zorlayarak daha fazla kayıp verme riskini göze aldığı değerlendirmesinde bulundu.
İngiliz yetkililer, Donbas’ın bazı bölgelerinde, Ukrayna kuvvetlerinden sayısal olarak üçte bir oranında fazla olmalarına rağmen, Rusya’nın topçu ve piyade birliklerinin uyum içinde hareket etmekte zorlandıklarına, bunun da ilerlemeyi engellediğine inanıyorlar.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, geçen hafta Washington’a yaptığı bir ziyarette gazetecilere verdiği demeçte, “Her gün yeni bir şey olmadan geçiyor. Pek çok bölgede gerçekten hiç ilerlemiyorlar. Tek başvurdukları yöntem topçu ateşi…” demişti.
Ukrayna’daki Rus birlikleri giderek daha fazla hırpalanıyor. Muharebe alanındaki güçleri muhtemelen sahada daha fazla sıkıntı çekeceğe benziyor. Kagan, “Putin yarın seferberlik ilan etse bile, halen süren taarruz birkaç hafta içinde sonuçsuz kalacaktır. Bu kadar kısa sürede cepheyi eğitimden geçmiş askerlerle tazeleyemezler.” diyor.
Bir üst düzey ABD savunma yetkilisi, 12 Mayıs’ta gazetecilere verdiği demeçte, Rusya’nın Ukrayna’da savaşan yaklaşık 106 tabur taktik grubu olduğunu, bu haftanın başındaki sayıyla aynı olduğunu söyledi. Yetkili, “Yüzde 100 olmayan bazı birimleri Donbas’a geri çektiler” dedi ve sözlerini şöyle tamamladı: “Yerleştirdikleri her tabur savaştan öncekiyle aynı düzeyde hazır olmadığına dair işaretler aldık. Bazı taburlar o kadar tükenmişti ki, onları dağıtıp başkalarıyla birleştirdiler”
İngiliz Savunma Bakanı Wallace, Rusya’nın ayrıca kaybı yüzde 35’e varan taburları, yani çoğu askeri birliği kullanılamaz hale getirecek oranlara ulaşanları, yeterli hazırlıktan yoksun birliklerle takviye etmeye çalıştığını söyledi.
Putin de, Ruslar da hoşnutsuz
Batılı yetkililer, Rusya’nın ön cephedeki kara muharebe birimlerinin yaklaşık üçte ikisini şimdiden Ukrayna’daki savaşa soktuğuna inanıyor. Ancak üst düzey bir ABD savunma yetkilisi, Rusya’nın lojistik ve ikmal çabalarındaki başarısızlıklar nedeniyle hâlâ büyük asker kitlelerini harekete geçmekte zorlandığını söyledi. Rusya’nın, Nisan ayında Moskova kruvazörünün batması ve Ukrayna’nın en büyük ikinci şehri olan Harkov’u ele geçirememesi de dâhil olmak üzere, çatışmadaki bazı askeri başarısızlıkları, Putin’i iki üst düzey komutanı görevden almasına yol açmıştı.
Rusya’da da hoşnutsuzluk çığ gibi büyüyor. Washington merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü’nün 12 Mayıs’ta bildirdiğine göre, ülke genelindeki Rus askerlik şubelerine, muhtemelen Rusya’nın askerleri seferber etme çabalarını protesto etmek için molotof kokteylleriyle saldırıldı. Enstitü geçen hafta, Siverskyi Donets Nehri’ni geçme girişiminin, yaklaşık 500 askerin ve 80 parça askeri teçhizatın kaybedildiği bir faciaya dönüşmesinin ardından, Rusya’nın genellikle vatansever askeri konuları ele alan blog yazarlarının Moskova’nın savaşı yürütme tarzını sorgulamaya başladıklarını belirtti.
Kagan, “Molotof kokteylleri, kömür madenindeki kanaryadır. Askeri konuları ele alan blog yazarları kömür madenindeki çok gürültücü kanaryalardır. Bu da Putin rejiminin istikrarı için bir sorun haline gelebilir.” diyor.”
Bu yazı ilk kez 25 Mayıs 2022’de yayımlanmıştır.
