Çatışma çözümü müzakerelerine kadın katılımının kalıcı barış ihtimalini artırdığı araştırmalarla kanıtlanırken, bu konuda atılan adımlar oldukça sınırlı kalmaya devam ediyor. Öte yandan İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları Ekim ayında birinci yılını dolduracak ve insani durumun acil barışı gerektirdiği ortada.
Düşünce kuruluşu New America’nın CEO’su, bir dönem ABD Dışişleri Bakanlığı’nda politika planlama direktörü olarak görev yapan Anne-Marie Slaughter ve Georgetown Kadın, Barış ve Güvenlik Enstitüsü’nden kıdemli araştırmacı Xanthe Scharff, Project Syndicate internet sitesinde yayımlanan yazılarında savaşa olduğu kadar barışa da yatırım yapmanın ve sürece kadınları dahil etmenin önemini vurguluyor.
Yazıda İsrail’de 50 binden fazla üyesi bulunan barış hareketi Women Wage Peace’in eş-direktörü Braudo-Bahat ve Batı Şeria ve Gazze’de 3.000’den fazla üyesi bulunan barış örgütü Women of the Sun’ın kurucu ortağı, Filistinli mevkidaşı M.H. (güvenlik nedeniyle adının baş harflerini kullanıyor) ateşkese katkı verebilmek için çabaladığı hatırlatılıyor ve şöyle devam ediliyor:
“İki örgüt, on yıllardır süren İsrail-Filistin çatışmasına şiddet içermeyen bir çözüm bulunması için birlikte çalışıyor; 7 Ekim’den sadece birkaç gün önce artık kan dökülmemesi için kitlesel bir gösteri düzenlemişlerdi. Kurucuları, Time dergisinin 2024 yılının kadınları listesinde yer aldı. (…) Ancak ABD’li yetkililer çatışmaya siyasi çözüm ve kadınların barış görüşmelerine dahil edilmesini destekleyen Annelerin Çağrısı ortak bildirgesi hakkında iki kuruluşu da bilgilendirme yapmaya davet ettiğinde, Gazze savaşı sekizinci ayındaydı.
Barış aktivistleri mesafe katetti. 29 Mayıs’ta, kadınların önemli liderlik rollerinde olduğu Filistinli örgütler barış çağrısında bulunmak için güçlerini birleştirmek üzere Ramallah’ta toplandı. 1 Temmuz’da, Women Wage Peace de dahil olmak üzere çok sayıda İsrailli örgüt, Tel Aviv’de büyük bir barış mitingi düzenleyerek hareketin içindeki 10 yıllık siyasi bölünmenin sona erdirilmesine yardımcı oldu.Formun Üstü
Kadın barış inşacıları neden gerekli?
Aktivistlerin şimdi daha fazla ilgi ve kaynağa ihtiyaçları var. ABD’nin bu mali yılda İsrail’e destek ve Gazze’deki insani yardım için harcayacağı 26 milyar doların bir kısmı, söz konusu kadın barış inşacılarına aktarılmalı. (…)
Kongre 2017’de Kadın, Barış ve Güvenlik Yasası’nı geçirdikten sonra ABD, 2019’da kadınların ‘istikrarlı ve kalıcı barışı teşvik eden çabalara katılmaya hazır ve giderek daha yetkin’ olmasını sağlamak üzere ulusal bir strateji benimsemişti.Formun Altı
Biden yönetimi, kadınların müzakerelere katılımı durumunda kalıcı barış anlaşmalarının imzalanma olasılığının %35 daha fazla olduğunu gösteren araştırmalara atıfta bulunarak 2023’te güncellenmiş kadın, barış ve güvenlik stratejisi ve eylem planını yayınladı.
Güncellenen plan, kadınların barış operasyonlarına ve güvenlik konularına anlamlı katılımını teşvik etmek için farklı ABD kuruluşları tarafından yapılan tüm çabaların gözden geçirilmesini talep ediyor. Öte yandan, bu gündemi desteklemek amacıyla ABD yönetimi bünyesinde Dışişleri Bakanlığı Küresel Kadın İşleri Ofisi, Beyaz Saray’daki Cinsiyet Politikaları Konseyi ve Temsilciler Meclisi’ndeki Kadın, Barış ve Güvenlik Grubu’nun dahil olduğu birimler, politikalar ve fon akış ağı oluşturuldu. Blinken da NATO Zirvesi’nde kadın, barış ve güvenlik resepsiyonu düzenledi ancak İsrail ve Filistin hakkındaki görüşmelere kadınların katılımından bahsetmedi.”
Söylem ve gerçeklik arasındaki fark
Yazarlara göre bu kapsamlı çabalara rağmen söylem ile gerçeklik arasındaki büyük uçurum yerli yerinde duruyor:
“İsrail ile Hamas arasında ateşkes müzakereleri yürüten üst düzey ABD’li politikacılar erkek. Dahası, Amerikalı yetkililer yakın zamanda Afgan kadınları dışlayan Taliban ile Birleşmiş Milletler destekli görüşmelere katıldı. Küresel olarak ise 2022’de varılan 18 barış anlaşmasından yalnızca biri bir kadın tarafından imzalandı.
ABD ne yapmalı?
ABD’li politikacıların rotayı değiştirmesi için hâlâ vakit var. Ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması konusunda bir anlaşmaya varılsa da varılmasa da, Biden yönetimi, gelecekte ABD’nin arabuluculuğunda yapılacak görüşmelere kadınları dahil etme taahhüdünde bulunmalı.
ABD aynı zamanda İsraillilerin ve Filistinlilerin seslerini ve ihtiyaçlarını müzakerelerin merkezine koyan daha geniş bir barış inşası girişimi başlatmak üzere bölge ve Avrupa ülkeleriyle birlikte çalışmalı. Yerel topluluklar (sivil toplum grupları ve kadın liderler dahil) bu sayede yeni bir çözüme ulaşma sürecine daha doğrudan katkıda bulunabilecektir. Bu, gizlice müzakere edilen ve hem kadınları hem de taban örgütlerini dışlayan Oslo Anlaşmalarındaki başarısızlığın yeniden yaşanmasını önlemeye yardımcı olabilir.
Politika yapıcılar bölgedeki sivil toplum liderleriyle daha görünür toplantılar düzenlemeli. Barış inşacıları, dezenformasyon ve propaganda bombardımanına tutulan topluluklarda zorlu bir mücadeleyle karşı karşıya. ABD’li yetkililer, bu kadınların çabalarını, onlarla fotoğraf çektirerek, kamuoyuna yönelik açıklamalarda onların çalışmalarından bahsederek ve diğer ülkelerin yaptığı gibi onları ziyaret etmeleri için elçiler göndererek artırabilir.
Savaş hâlâ büyük ölçüde erkeklerin alanıyken, toplumları yeniden inşa etme ve güveni yeniden tesis etme işi orantısız bir şekilde kadınlara düşmeye devam ediyor. Liberya, Kuzey İrlanda ve Tunus’taki barış görüşmelerinin gösterdiği gibi, bilhassa sivil toplumda aktif olan kadınları resmî barış çabalarına dahil etmek, bu açığı kapatmaya yardımcı olabilir. Women of the Sun’dan M.H.’nin ‘Savaşa yatırım yaptığımız kadar barışa da yatırım yapmanın zamanı geldi’ sözleri, bunu en iyi şekilde ifade ediyor.”
Bu yazı ilk kez 9 Ağustos 2024’te yayımlanmıştır.
