Toplumsal cinsiyet eşitsizliği hayatın her alanında kendini hissettiren, küresel çapta bir sorun. Gerek politika düzeyinde gerekse sivil toplum faaliyetleriyle bu meseleye çözüm bulmak için çalışmalar yürütülüyor. Dünya Ekonomik Forumu ve McKinsey Sağlık Enstitüsü’nün hazırladığı yeni bir rapor ise bu eşitsizliğin sağlık boyutuna ışık tutuyor. Hindistan Kadın ve Çocuk Gelişimi Bakanı Smriti Zubin Irani ve Dünya Ekonomik Forumu İcra Komitesi üyesi Shyam Bishen, World Economic Forum internet sitesinde yayımlanan yazılarında raporun bulgularına yer vererek, sağlıkta toplumsal cinsiyet eşitliği için çaba göstermenin hayati önemini vurguluyor.
Yazının bazı bölümlerini aktarıyoruz:
“Toplumsal cinsiyetler arası sağlık uçurumu herkesi etkiliyor: Ailelerimizi, topluluklarımızı, iş yerlerimizi, toplumlarımızı. Buna karşın dünya çapında milyonlarca kadın, hayatının her aşamasında ihtiyaç duyduğu sağlık, tedavi ve desteğe ulaşamıyor. Bu sorunun çözülmesi, Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’ndaki tartışmalarımızın odak noktasıydı. (…)
Etkinlik sırasında Dünya Ekonomik Forumu ve McKinsey Sağlık Enstitüsü tarafından hazırlanan Kadınların Sağlık Uçurumunun Kapatılması: Yaşamları ve Ekonomileri İyileştirmek için 1 Trilyon Dolarlık Fırsat başlıklı yeni bir rapor da tanıtıldı.
Dünya çapında sağlık alanında yapılan araştırma-geliştirme faaliyetlerinin yalnızca yüzde 1’i kadınlara özel sağlık sorunlarına yönelikken, araştırma, toplumsal cinsiyetler arası sağlık uçurumunu kapatmak için hayati önem taşıyan eylem ihtiyacını vurguluyor.
Uçurumun teşhisi
Rapora göre kadınlar ortalama olarak erkeklerden daha uzun yaşamalarına rağmen hayatlarının yüzde 25 daha fazlasını sağlıksız geçiriyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, yetersiz sanitasyon yılda 1,4 milyon can alıyor; kadınlar ve kız çocukları orantısız bir yük taşıyor. Öte yandan âdet öncesi sendrom, depresyon ve kadın hastalıkları gibi durumlar da kadınların GSYİH büyümesine katkısını kısıtlayan koşulların başında geliyor.
Hindistan’da su ve sanitasyona erişim eksikliği, kadınlar ve kız çocuklarının sağlıkları ve fiziksel güvenlikleri açısından bir tehdit oluşturuyor. Buna karşılık Hindistan hükümeti, sorunu çözmek için 110 milyon tuvalet inşa etti ve 130 milyon içme suyu bağlantısı oluşturdu.
Ayrıca sağlıklı yaşam merkezleri ve sağlık sigortası programları ülkede yaklaşık 146 milyon kadına destek sağlıyor. Koruyucu bakım ile 168 milyon meme taraması ve 113 milyon rahim ağzı kanseri taraması yapıldı. Bahsi geçen tedbirler aynı zamanda kadınları sağlıklı bir işgücünün parçası olmaya teşvik ederek onları ekonomik açıdan güçlendiriyor. (…)
Bunun gibi programlar, kadınların sağlık hizmetlerine ilişkin bazı toplumsal damgalamaların yıkılmasına yardımcı oluyor ve kadınları tıbbi tedavi ve diğer sosyal hizmetlerden yararlanmaya teşvik ediyor.
Küresel sağlık yükü, yalnızca etkilediği kadınlar tarafından değil, toplumun geniş kesimi bir kesimi tarafından da hissediliyor. Raporda belirtildiği üzere: ‘Kadın sağlığındaki eşitsizlikler sadece kadınların yaşam kalitesini değil, aynı zamanda ekonomiye katılımlarını ve kendilerinin ve ailelerinin geçimini sağlama kabiliyetlerini de etkiliyor. Sağlık, ekonomik üretkenlik, refah beklentileri ve ekonomik çıktıya katkıyla iç içe.”
Toplumsal cinsiyetler arası sağlık uçurumunun kapatılması, her yıl kötü sağlık veya erken ölüm nedeniyle kaybedilen yılları önlemekle kalmayacak, aynı zamanda kadınların işgücüne daha aktif katılımını ve büyümeye katkıda bulunmasını da sağlayacaktır.
Bu meseleye kadınların sorunu olarak bakmaktan vazgeçmeliyiz. Sorunu tüm nüfus için çözüyoruz.”
Semptomların tedavisi
Yazarlar, kadınlara yönelik sağlık hizmetlerini iyileştirme sorununun, daha fazla araştırma veya daha fazla tedavi, ilaç veya altyapı sağlamakla sınırlı kalmadığını, politika ve algıyla da ilgili olduğunu vurguluyor: “Kamuoyunun toplum algısını ve dolayısıyla kadınlara özel sağlık hizmetlerine ilişkin politika ve karar alma mekanizmalarını değiştirmemiz gerekiyor.
Bill & Melinda Gates Vakfı ve diğer ortakların işbirliğinde Davos’ta başlatılan Dünya Ekonomik Forumu Kadın Sağlığı için Küresel İttifakı gibi girişimler, tıp dünyasının her alanından paydaşları güçlerini birleştirmeye, güven tesisine ve kadın sağlığına yatırımı desteklemeye teşvik ediyor.
İttifak, sağlık sistemlerini dönüştürmek ve sistemleri, kadınların sağlık ihtiyaçlarına daha duyarlı hale getirecek finansman ve inovasyonu harekete geçirmek için gerekli olan kamu-özel sektör ortaklıklarına ivme kazandırmayı amaçlıyor. Bu, sağlık görevlilerinin, farklı coğrafyalarda kadınlara özel sağlık sorunlarına ilişkin küresel farkındalığın artırılması ve ortak tehlike işaretlerinin belirlenmesi de dahil olmak üzere, kadınlara yönelik koruyucu sağlık hizmetlerine daha stratejik yaklaşımları pek çok açıdan teşvik etmelerine yardımcı olabilecektir.
İşbirliği aynı zamanda küresel sağlık sisteminden başka türlü elde edilemeyecek zengin veri kaynaklarını bir araya getirebilir ve bu kaynaklar gelecekteki plan ve prosedürlere ışık tutabilir. En önemlisi de, belirli tıbbi sorunları cinsiyet perspektifinden ele almak için gereken uzmanlık alanlarını, bunların nasıl sunulabileceğine odaklanarak bir araya getirecektir.”
Bu yazı ilk kez 8 Mart 2024’te yayımlanmıştır.
