Okulun ilk günü, genellikle unutulmayan anılar arasındaki yerini korur. Çocuklar ebeveynlerinden ayrılmakta zorluk yaşayabilir ve tabii tersi de geçerlidir. Yepyeni bir dünyanın kapıları aralanırken, bu süreci iyi geçirmek kuşkusuz çok önemlidir. Exeter Üniversitesi’nde öğretim görevlisi çocuk ve eğitim psikoloğu Will Shield, The Conversation internet sitesinde yayımlanan yazısında, çocukları ilkokula başlayan ebeveynlere yönelik önerilerini sıralıyor.
Yazının bazı bölümlerini aktarıyoruz:
“İlkokula başlamak çocuklar için önemli ve heyecan vericidir. Olumlu bir başlangıcın ise çocukların ilk okul yılındaki sosyal ve akademik başarısıyla ilişkili olduğu belirtiliyor.
Çocuklar genellikle yeni ortamlara, rutinlere ve yapıya iyi uyum sağlarlar. Ancak okula başlama süreci, yeni arkadaşlar edinmeleri, kuralları anlamaları ve akademik ilerleme kaydetmeleriyle ilgili kaygı duyan ebeveynler ve bakım verenler için zor olabilir.
Birçok çocuk okula başlamayı dört gözle beklese de tedirginlik hissedenlerin sayısı da az değildir. Endişeleri, ebeveynlerinden ve bakım verenlerinden ayrılmayı zor bulma, duygusallaşma ve beklenenden daha büyük tepkiler verme gibi davranışlarla ortaya çıkabilir. Talimatları veya yönlendirmeleri takip etmeyi reddedebilirler. İlk birkaç haftanın ardından okula gitmekte isteksiz olabilirler, kendilerini hasta hissedebilirler veya okula karşı olumsuz tutumlar gösterebilirler.
Bunların hepsi çocukların değişim ve belirsizlik hakkındaki duygularını ifade etmelerinin tipik yollarıdır. Çocuk okulun yeni rutinine uyum sağladıkça bunların zamanla azalması muhtemeldir. Ancak bunu bilmek, ebeveynler için hayatı daha kolay hale getirmez.
İşte bir çocuk ve eğitim psikoloğu olarak deneyimlerimden yola çıkarak bu süreci daha rahat geçirmeyi sağlayacak birkaç ipucu…
İyimser olun
Çocuklar yeni okulları ve tanışacakları yeni insanlar hakkında bilgi edinmek ister. Okul hakkında heyecan yaratmak önemlidir. İlk güne hazırlanırken, çocuğunuzun yeni okulunun önünden onunla birlikte yürüyün ve okul üniformasını giymesine yardımcı olun, bunları yaparken de olumlu konuşun.
Çocuğunuz size herhangi bir kaygısından bahsederse, görmezden gelmeyin veya konuyu geçiştirmeyin; dinleyin ve zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olacağınıza dair güvence verin.
Merakı teşvik edin
Çocuğunuzun okula yönelik merakını, kreş veya anaokulunda nelerden hoşlandığını sorarak ve okulda neleri dört gözle bekleyebileceği hakkında konuşarak teşvik edin. Günlük deneyimleri okulla ilişkilendirebilir; örneğin evinizin yakınındaki bir parktayken okulun oyun alanında neler olabileceğiyle ilgili sohbet edebilirsiniz.
Çocuğunuzun okulda neler öğrenebileceğini tartışabilir ve evde ilgili aktiviteleri yapabilirsiniz. Örneğin, çocuğunuzun en sevdiği kitabı okurken, diğer çocukların da aynı kitabı okuyup okumadığı hakkında konuşabilirsiniz.
İlişkilere odaklanın
Çocuğunuz okula başladığında, sabahları ve yatma vaktinde onlarla bağlantı kurmak için zaman ayırın. Çocuğunuza onu düşündüğünüzü hatırlatmanın yollarını bulun. Örneğin, çantalarında bulundurmaları için onlara bir şey verebilirsiniz veya ellerine sizi hatırlatacak küçük bir kalp çizebilirsiniz. (…)
Ebeveynler için yaygın bir endişe, çocuklarının arkadaş edinememesidir. Çocuğunuzun, okula bırakma ve alma sırasında sınıf arkadaşlarına ve diğer ebeveynlere merhaba demesi gibi temel sosyal becerileri uygulamasını sağlayarak okulun sosyal taleplerine uymasına yardımcı olabilirsiniz.
Aileler ve okullar arasındaki olumlu ilişkiler de önemlidir. Çocuğunuzun öğretmeniyle konuşun. Muhtemelen bu geçiş sürecinde birçok çocuğa destek olmuşlardır ve sizinle konuşmaktan mutluluk duyacaklardır.
Okulun taleplerini anlayın ve başarıları kutlayın
Çocuğunuzun her zamankinden daha yorgun olması normaldir ve uyum sağlarken davranışları da zaman zaman daha zorlayıcı hale gelebilir. Okul sonrasına dair beklentilerinizi azaltın ve ilk birkaç hafta daha önce katıldığı etkinliklere katılamazsanız, endişelenmeyin.
Günleri hakkında bilgi edinmeye can atıyor olsanız da onlara kendi zamanlarında bilgi sunma fırsatı verin. Ayrıca, çocuğunuzun yeni deneyimler edindiği bu süreçte uyku saatlerinde sorunlar yaşayabileceğini kabul edin.
Kendinize iyi bakın
Çocuklar, etraflarında güvendikleri yetişkinlerin desteği ve rehberliği olduğunda değişime karşı oldukça dirençlidirler. Okulun ilk birkaç haftasında kendi iyilik halinize odaklanmaya zaman ayırın.
Arkadaşlarınızla bağlantı kurun, diğer ebeveynlerle konuşun ve çocuğunuzun okulda geçirdiği ilk yıl için umudunuzu ve iyimserliğinizi muhafaza edin. Diğer ebeveynlerle tanışın. Büyük ihtimalle onlar da sizinle aynı şeyleri hissediyordur.”
Bu yazı ilk kez 3 Eylül 2024’te yayımlanmıştır.
