ABD Başkanı Donald Trump’ın kendi adını taşıyan kripto parayı piyasaya sürmesi, ülkede bu alanda yeni düzenlemelerin yapılacağının işaretini verdi.
Yazar Ian Shine, World Economic Forum internet sitesinde yayımlanan yazısında, Dünya Ekonomik Forumu’nun, bu yılki teması “Akıllı Çağ İçin İşbirliği” olan Davos toplantısında da enine boyuna tartışılan konuya, beş uzmanın görüşlerinden yola çıkarak ışık tutuyor.
Yazının bazı bölümlerini aktarıyoruz:
“Paralar genellikle bir ülkenin liderinin yüzünü, çok daha azı liderin adını taşır. Peki dünya, ABD’nin yeni başkanının göreve başlamasından sadece birkaç gün önce $TRUMP kripto para birimini piyasaya sürmesi gerçeğini nasıl yorumlamalı?
Söz konusu gelişme, yalnızca Trump’ın bu tür dijital para birimlerine verdiği değeri göstermekle kalmıyor. Aynı zamanda finansal sistemin işleyiş ve düzenlenme biçiminde önemli bir dönüm noktasının başlangıcını işaret eden bir an olarak da değerlendirilebilir. Davos’taki Dünya Ekonomik Forumu Yıllık Toplantısı’nın bir oturumu bu konuya ayrılmıştı.
Kripto platformu Coinbase’in CEO’su Brian Armstrong, konuşmasında, ‘Trump etkisi inkâr edilemez’ dedi ve şöyle devam etti: ‘Dünyanın en büyük GSYİH’sine sahip ülkesinin liderinin, tartışmasız bir şekilde çıkıp ilk kripto para başkanı olmak istediğini, sektörün Amerika’da kurulmasını arzu ettiğini ve ABD yönetiminin her kurumuna inovasyonu mümkün kılan net kurallar doğrultusunda çalışmalarını emredeceğini söylemesi… Bu benzeri görülmemiş bir şey.’
Alternatif varlık yöneticisi SkyBridge Capital’in kurucusu ve Trump’ın ilk döneminde kısa bir süre Beyaz Saray iletişim direktörü olan diğer konuşmacı Anthony Scaramucci ise Trump’ın 2024’te bir Bitcoin konferansında konuşma yaptığını gördüğünde, ‘Seçimi kazanırsa sektörde işlerin değişeceğinin çok açık olduğunu’ anladığını söyledi. Cumhuriyetçilerin, 2027 yılı başında sona erecek Kongre döneminden önce kripto para konusunda yeni düzenlemeler geçirmek istediklerini, çünkü ‘bu konuda kampanya yapma niyetinde olduklarını’ da ekledi.
Panel oturumunda bu düzenlemenin nasıl olabileceği, finans dünyası ve tüketiciler için ne anlama gelebileceği derinlemesine tartışıldı; ayrıca bu belgeleri hazırlayan politika yapıcıların bütün bunları kısa sürede öğrenmek durumunda olduğu gerçeği de ele alındı.
Kripto para düzenlemesi: Engeller ve fırsatlar
Güney Afrika Rezerv Bankası Müdürü Lesetja Kganyago, etkili düzenlemenin tek temel özelliğinin ‘herkesin anlayabileceği kadar açık, net’ olması olduğunu belirtti. Ancak, etkili düzenlenin önündeki sorunun, ‘Birçok durumda, düzenleyicilerin tam olarak neyi düzenlemek zorunda olduklarıyla başa çıkmakta zorlanmaları’ olduğunu da ifade etti.
Varlık yöneticisi Franklin Templeton’ın CEO’su Jennifer Johnson da ABD’nin mevcut menkul kıymetler kurallarının ardındaki tarihin, kripto parayla ilgili yasaların uyması gereken önemli ilkeleri gösterdiğini söyledi: ‘Bu kurallar, 1929’daki ekonomik bunalıma ve borsa çöküşüne tepki olarak oluşturuldu. Amaç tüketiciyi korumaktı. Bugün, düzenleyicilerin teknolojinin çok hızlı ilerlediğini kabul etmeleri gerekiyor ki uyum sağlamak için düzenlemeleri geliştirebilsinler. Bu büyük bir zorluk, ancak bunu başarabilmeliyiz. Yapay zekâyı düşünelim, tüm bunlar çok hızlı gelişecek.’
Kâr amacı gütmeyen ve blockchain teknolojisi aracılığıyla küresel finans sistemine eşit erişim sağlamak için faaliyet gösteren Stellar Development Foundation’ın CEO’su Denelle Dixon’a göre, bir diğer sorun da kripto paraların yaygın olarak ‘yanlış anlaşılması’. Dixon, ‘Gerçek faydaya, tüm varlıkların hızına, zincirde gerçekten dönüştürücü olan şeyin ne olduğuna pek odaklanılmıyor’ diyerek ekledi: ‘Bu teknolojinin amacı, varlıkları son derece hızlı bir şekilde, sınırlar olmadan, dünyanın her yerine ulaştırabilmenizdir. UNHCR’yi düşünün. Ukrayna’ya (blockchain kullanarak) yardım ulaştırıyorlar. Son kullanıcı bunu üç dakikadan kısa bir sürede alıyor.’ (…)
“Finansal sistemi güncelleyecek bir teknoloji”
Armstrong, yeni ABD yönetiminin net kurallar oluşturabileceğini belirterek ‘ABD yasaları onayladığı takdirde, G20’nin geri kalanı da onu izleyecektir’ dedi. Kripto paranın emekleme aşamasında olduğunu belirten Armstrong, ‘Fortune 500’ün yaklaşık yarısının kripto para ile ilgili bir tür pilot uygulaması olduğunu söyleyebilirim. Bu, finansal sistemi küresel olarak güncelleyecek, daha hızlı, daha ucuz ve daha verimli hale getirecek bir teknoloji’ diye ekledi.
Scaramucci, siyasette ileri yaştaki pek çok kişinin sektörü anlamadığını vurgularken; Johnson, kripto alanının büyüklüğünü şaşkınlıkla karşıladığını, ancak geleneksel finans ve varlık yönetimi sektöründe bu topluluktaki muazzam büyümeye karşı kelimenin tam anlamıyla körlük olduğunu ifade etti. (…)
Kganyago, Güney Afrika Rezerv Bankası’nın ödemeler için blockchain teknolojisini denediğini ve bunun, işlem sürelerini bir günden 46 dakikaya indirdiğini belirterek teknolojinin faydalı olduğunu vurguladı. Johnson ise şunları söyledi: ‘Bu teknolojinin yaptığı, doğruluk kaynağına sahip olması. Akıllı sözleşmeleri yürütme kabiliyetine sahip. Yani bir belgeye yazdığımız ve birinin gidip kontrol edip çözmesi gereken şeyler programlanabilir. Bu anlık işlemler “atomik ödemeler” olarak bilinir ve bir gün, bugünün doğrulayıcıları olarak hareket eden bankaların yerini alabilirler.’ (…)
Kripto para kullanıcıları artacak mı?
Armstrong, kripto paraların benimsenme eğrisinin internetin ilk zamanlarındakine benzediğini ancak 10-15 yıl içinde dünyanın yarısına ulaşacağını düşündüğünü belirtti.
Tüm konuşmacılar, düzenlemenin, artan kullanımın önemli bir parçası konusunda hemfikirdi. Scaramucci, ‘ABD’de stabil kripto paralar konusunda düzenleme bakımından netlik elde edersek ve merkez bankamız bu mevzuatı kabul ederse, bu durum diğer bankalara da nüfuz edecektir’ dedi.
Dixon ise ‘Bir diğer mesele de gizlilik’ diyerek ekledi: ‘Kullanım kolaylığına, UX (kullanıcı deneyimi) tasarımına odaklandığımız, ancak aynı zamanda buna gizliliği de dahil ettiğimiz bir noktaya gelmemiz gerekiyor. Daha sonra kitlesel olarak benimsenmesi kolaylaşacaktır.’
Armstrong da aynı fikirdeydi: ‘Kriptoyu kullanmayı kolaylaştırmamız gerekiyor. Okunabilir ama görünmeyen adresler var. Rastgele sayı ve harf dizileri Ethereum İsim Hizmeti ile değiştiriliyor, böylece insanlar tarafından okunabilir bir isim oluyor. Sonunda kriptoyu kullanan ve bunun altında kripto olduğunu bile bilmeyen insanlar olacağını düşünüyorum. Sadece para göndermeye, geçimini sağlamaya, işleri için kredi almaya çalışıyorlar. Çoğu insan elektriğin nasıl çalıştığını anlamıyor, ancak düğmeye basabiliyor. Bence bunu bu kadar basit hale getirmeliyiz.’ (…)
Dixon için bunlar, düzenlemeyle bağlantılı: ‘Düzenleme konusunda net olmadığınızda gerçekten kaybedilen şey teknolojidir. Evet, artık buna çok sayıda insanın dahil olduğunu görüyorsunuz, ama durum her zaman böyle değildi.’
Tüm bu engellerin kaldırılması durumunda finansal sistemin ‘hızının ve kullanımının’ artacağını da sözlerine ekleyen uzman, ardından Kolombiya’nın San Francisco kasabasındaki bir şirket de dahil olmak üzere küçük şirketlerin, geçici işçilere ödeme yapmak için kripto para kullandığını anlattı:
‘Bu insanlar yerel para birimini küçük kasabalarında harcıyor ve “zincir etkisi” dediğimiz şeyi yaratabiliyorlar. Parayı alıyorlar, çok hızlı bir şekilde ve yerel olarak kullanılıyorlar ve bu sayede yerel ekonomiyi iyileştiriyorlar. Blockchain’in değeri bu ve bunun tüm dünyada gerçekleştiğini görüyoruz.’
Armstrong’a göre potansiyel çok büyük: ‘Akıllı telefonu olan herkes için dünyadaki her ülkeye gerçekten iyi bir finansal altyapı kurabilirsek, onları küresel ekonomiye bağlayabilirsek, bunun milyarlarca insanı yoksulluktan kurtaracağını düşünüyorum. Uzun vadeli etkisi, dünyadaki ekonomik özgürlüğü artıracak.’
Bu yazı ilk kez 29 Ocak 2025’te yayımlanmıştır.
