9 ve 10 Eylül tarihlerinde dünyanın en zengin ve güçlü ülkelerinin liderleri muhtelif meseleler hakkında görüşmek için G20 zirvesinde bir araya geliyorlar.
Peki, G20 zirvesine hangi liderler katılacak ve ne konular görüşülecek? Bu zirvenin diğerlerinden farkı ne? Neden önemli? Al Jazeera tarafından hazırlanmış bir bilgiselden öne çıkan kısımları sizlerle paylaşıyoruz:
“Dünyanın en zengin ve en güçlü ülkelerinin liderleri Hindistan‘ın başkenti Yeni Delhi’de iki gün sürecek G20 zirvesine katılıyor. Güney Asya’da bulunan bu ülke ilk kez bu kadar güçlü bir dünya liderleri grubuna ev sahipliği yapıyor.
Başkent Yeni Delhi, trafik kavşaklarında süs çiçekleri ve fıskiyelerle süslenirken, kamu binaları ve kaldırımlar da tekrar boyandı.
G20 nedir ve nasıl kuruldu?
Dünyanın 20 büyük ülkesi, bu tür krizlerin artık bir ülkenin sınırları içinde kalamayacağı ve daha iyi bir uluslararası ekonomik işbirliği gerektirdiği anlayışıyla Asya mali krizinin ardından 1999 yılında bir ekonomik grup oluşturdu.
G20, şu anda küresel gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 80’ini, uluslararası ticaretin yüzde 75’ini ve dünya nüfusunun yaklaşık üçte ikisini oluşturuyor.
İlk yıllarda sadece hazine bakanları bir araya gelse de, 2008 küresel mali krizinin ardından tüm üye ülkelerin liderleri yılda bir kez liderler zirvesi için bir araya gelmeye karar verdi.
G20’nin bir merkezi yok ve dönem başkanlığı üyeler arasında dönüşümlü olarak yapılıyor. 2022 zirvesi Endonezya’da gerçekleşti ve Hindistan dönem başkanlığını 1 Aralık’ta Brezilya’ya devredecek.
G20 kimlerden oluşuyor?
G20, dünyanın en zengin 19 ülkesini ve bir blok olarak Avrupa Birliği’ni içeriyor.
Bu ülkeler ise Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Güney Kore, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Türkiye, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri.
Bu yıl başka bir ülke davet edildi mi?
G20’nin resmî web sitesine göre bu yıl zirveye davet edilen diğer ülkeler ise Bangladeş, Mısır, Morityus, Hollanda, Nijerya, Umman, Singapur, İspanya ve Birleşik Arap Emirlikleri.
Birleşmiş Milletler (BM), Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Dünya Ticaret Örgütü (WTO), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) gibi kuruluşlar da G20 zirvesine davet edildi.
Hindistan ayrıca Uluslararası Güneş İttifakı (ISA), Afete Dirençli Altyapı Koalisyonu (CDRI) ve Asya Kalkınma Bankası’nı (ADB) da iki günlük zirveye davet etti.
Bu yılki zirvenin teması nedir?
Hindistan’ın G20 teması Sanskritçe “Vasudhaiva Kutumbakam” (Dünya tek bir ailedir) ifadesinden geliyor. Etkinliği düzenleyen yetkililere göre, bu tema eski bir Sanskrit metninden alındı.
Zirvenin İngilizce teması ise şu şekilde: “Tek Dünya, Tek Aile, Tek Gelecek”. Etkinliği düzenleyen yetkililer, G20 zirvesinin aynı zamanda “ortak, çevre açısından sürdürülebilir ve sorumlu kararlarıyla” LiFE’ye (Mission Lifestyle for Environment) odaklı olacağını söylüyor.
Kimler katılıyor, kimler katılmıyor?
ABD Başkanı Joe Biden ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau katılacaklarını teyit eden dünya liderleri arasındayken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çinli mevkidaşı ve müttefiki Şi Cinping katılmama kararı aldı.
İlk kez 2008 yılında düzenlenen G20 Zirvesi’ne ilk defa bir Çin Devlet Başkanı katılmamış olacak. COVID salgını sırasında 2020 ve 2021’de Şi Cinping video konferans aracılığıyla katılmıştı.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’ın da başbakan olarak Hindistan’a yapacağı ilk resmi ziyarette Yeni Delhi zirvesine katılması bekleniyor.
Japonya Başbakanı Fumio Kishida’nın Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’ya yönelik eleştirilere öncülük etmesi bekleniyor zira bu ülke şu anda G7’ye başkanlık ediyor.
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese’nin Hindistan ziyareti, Endonezya ve Filipinler’i de kapsayan üç ülkelik turunun bir parçası olacak.
Hindistan basınında yer alan haberlere göre Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da toplantıya katılması ve Modi ile ikili görüşmelerde bulunması bekleniyor.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Salman ve Bangladeş Başbakanı Sheikh Hasina’nın da katılması bekleniyor.
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol Associated Press’e yaptığı açıklamada, zirvede uluslararası camiayı Kuzey Kore’nin “giderek şiddetlenen füze provokasyonlarına ve nükleer tehditlerine kararlı bir şekilde karşılık vermeye ve dünyanın nükleer silahlardan arındırılması konusunda birlikte çalışmaya” çağıracağını söyledi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya ve Çin‘in yokluğuna rağmen G20 zirvesinin önemli olduğunu söyledi. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Hindistan’ı ziyaret edecek ve görüşmelerinde iklim değişikliği konusuna odaklanacak.
Hindistan medyasında yer alan haberlere göre Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez ve Nijerya lideri Bola Tinubu’nun da katılması beklenirken Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador’un katılıp katılmayacağı belli değil.
Bu yılın kilit konuları neler?
Hindistan’ın bir yıl süren dönem başkanlığında G20, gelişmekte olan ülkelere çok taraflı kurumlardan daha fazla kredi sağlanması, uluslararası borç yapısında reform yapılması, kripto para birimlerine ilişkin düzenlemeler ve jeopolitik belirsizliklerin gıda ve enerji güvenliği üzerindeki etkileri konularına odaklandı.
G20, Ukrayna’daki savaşa atıfta bulunan dil konusunda derin bir bölünme yaşadığı için bu yıl şu ana kadar herhangi bir ortak açıklama yayınlayamadı.
Rusya ve Çin savaştan Moskova’nın sorumlu tutulmasına karşı çıkarken, aralarında ABD, Fransa ve Kanada’nın da bulunduğu Batılı ülkeler ortak bir açıklama için gerekli koşul olarak güçlü bir kınama talep ediyor.
Hindistan zirveye nasıl hazırlanıyor?
Yeni Delhi’nin kalabalık caddelerinin asfaltları yenilendi. Sokak lambaları bir zamanlar karanlık olan kaldırımları aydınlatıyor. Şehirdeki binalar ve duvarlar parlak duvar resimleriyle boyandı. Her yere çiçekler ekildi.
Raporlara göre, Ocak ayından bu yana yüzlerce ev ve yol kenarındaki tezgahlar yıkıldı ve binlerce insan yerinden edildi. Düzinelerce gecekondu yerle bir edildi ve birçok gecekondu sakini tahliye tebligatlarını yıkımların başlamasından sadece kısa bir süre önce aldı.
Yetkililer yıkımların “yasadışı izinsiz yerleşimcilere” karşı yapıldığını söylerken, insan hakları aktivistleri ve tahliye edilenler bu politikayı eleştirerek binlerce kişiyi daha evsiz bıraktığını söylüyor.
Yerel haberlere göre, Hindistan Demiryolları 8-11 Eylül tarihleri arasında en az 200 yolcu tren seferini geçici olarak iptal etme ve başka noktalara yönlendirme kararı aldı. Hindistan basınında yer alan haberlere göre, Yeni Delhi havaalanı zirve sırasında 80 gidiş ve bir o kadar da geliş iç hat uçuşunun iptal edilmesi yönünde talimat aldı.”
Bu yazı ilk kez 9 Eylül 2023’te yayımlanmıştır.
